Teknolojinin İpek Yolu: Tedarik Zinciri Yöntemi

Dünya artık küçülmüş bir köydür sözünün en büyük tezahürüdür tedarik zinciri yöntemi. Günümüzde artan rekabet koşullarında firmalar sürekli olarak pazar paylarını artırmaya çalışırken, bir yandan da maliyetlerini düşürmeyi hedeflemektedirler. Bu yüzden potansiyel müşterilere en kısa zamanda gereken ürünleri en kolay şekilde ulaştırmayı amaçlarken, bir yandan da bunu gerçekleştirmek için tedarikçilerle etkin bir şekilde çalışarak gereken hammadde veya malzemeyi gereken zamanda ve en düşük maliyetle tedarik etmek gerekmektedir. Böyle bir sistemin günümüzün devasa şirketlerinde oluşturulabilmesi ve rekabet düzeylerinin devamı için tedarik zinciri sisteminin kurulması kaçınılmaz bir hal almıştır.

Tedarik Zinciri Yönetimi’nin temel amaçları şu şekilde ifade edilebilir:

- Müşteri tatminini artırmak,

- Zamandan kazanç sağlamak,

- Stokla ilgili maliyetlerin azaltılmasını sağlamak,

- Ürün hatalarını azaltmak,

- Faaliyet maliyetini azaltmak



Tedarik zinciri, malzeme tedariki işlemlerini yerine getiren ve daha sonra bunları dağıtım kanalıyla müşterilere ulaştıran hizmet ve dağıtım seçeneklerinden oluşan bir sistemdir. Bu sistem, malzemelerin sağlanması, bu malzemelerin ara ve tamamlanmış ürünlere dönüşümü ve tamamlanmış ürünlerin müşterilere dağıtımı fonksiyonlarını yerine getirir. Tedarik zincirinin yönetimi ise, hammaddenin sisteme girdikten sonra en son kullanıcıya teslim edilmesine kadar gerçekleşen zincirdeki hem yukarı, hem de aşağı tüm malzeme ve bilgi akışlarının kontrol ve koordinasyonunu kapsayan bir faaliyettir.

Dolayısıyla tedarik zinciri yönetimini baştan sona tek bir uzmanlık veya tek kişilik bir sistem değildir. Bir satın alma prosesi ile gelen malın şirket içinde nasıl sirküle edileceği farklı bir iştir. Üretilmiş malın depolanması ile depodan malın alınıp tüketiciye ulaştırılması da ayrı bir uzmanlık gerektiren süreçtir. Her biri kendi içinde iyi bilinmesi gereken süreçleridir. Ama hepsi de birbirine bir zincirin halkaları kadar iyi kenetlenmiştir. Tüm halkaların birbiri ile koordineli bir şekilde çalışması gerekmektedir.

Tedarik Zinciri Yönetimi kendi içinde 5 farklı alana ayrılır. Bunları şöyle sıralayabiliriz.

 

• Talep ve Sipariş Yönetimi: Müşteri kayıplarının en büyük sebeplerinden biri sipariş gecikmeleri ve yok satmalardır. Talep ve sipariş yönetiminde temel amaç müşteri siparişlerinin etkin bir süreçte ve hızla cevaplanmasıdır. Bunun yanında müşteriye hitap eden kolay ve anlaşılır bir sipariş listesi oluşturmasını sağlamaktır. Bunun için oluşturulacak sistemin temel özellikleri şunlardır: müşteriye ait tüm bilgiler ortak bir bilgi havuzunda toplanmalıdır, müşteri siparişleri ve üretim kapasitesi ile entegre geliştirilmiş planlama sistemleri kullanılmalıdır, müşteri, talebini hızla ve otomatik bir şekilde iletebilmelidir, sistem üzerinde sipariş optimizasyonu yapılabilmelidir, işlem hacminin büyük olduğu müşterilerle ispatlanmalıdır. Çünkü insanlar büyük işlem hacmi olan ve siparişi çok olan sistemlere daha çok yönelir.

• Satın Alma: Müşteri siparişlerini zamanında, kaliteli ve uygun maliyetle karşılamak ister. Satın almadaki temel gereklilikler şunlardır: satın alma stratejileri şirket stratejileri ile uyumlu olmalıdır, satıcılarla stratejik ortaklıklar kurulabilir, tedarikçilerle birlikte entegre bilgi sistemleri kurulmalıdır ve son olarak müşteri kolay bir şekilde alışverişini yapabilmelidir.

• Planlama: Müşteri siparişlerinin zamanında karşılanması amaçlı üretim planları, malzeme alım programları oluşturmak, bunları dinamik bir yapıda revize ederek yönetmek, aynı zamanda üretim ve diğer işletme maliyetlerini ve kısıtlarını etkin bir şekilde yönetmek planlama fonksiyonunun görevidir

• Stok Yönetimi: Üretim planına uygun, şirket stok hedeflerine göre ürün ve malzeme stok seviyelerinin belirlenmesi ve stokların verimli yönetimi fonksiyonudur. Stok takip entegre bir sistem üzerinde yapılmalıdır, tüm stok hareketleri şirket için sistem üzerinde tanımlanmalı ve her hareket kayıt edilmelidir, gerçekçi talep planlaması ile stok seviyeleri minimuma düşürülmelidir çünkü depolama günümüzde üretimden bile daha maliyetli olabilmektedir.

• Sevkiyat ve Dağıtım: Satışa hazır ürünün depolardan müşterilerin tam istedikleri noktalara ve tam istedikleri şekilde dağıtımı amacıyla yapılan aktivitelerin bütünüdür. Dağıtım kanalları, şirkete uygun olarak fayda/maliyet analizine göre belirlenmelidir, sevkiyat planlaması bir sistem üzerinde otomatik yapılmalıdır. Sevkiyatlar siparişlere göre filolara optimum şekillerde dağıtılmalıdır. Dağıtım ürene en az zarar gelecek şekilde yapılmalıdır.

E-ticaret

E-ticaret, telekomünikasyon ağları aracılığıyla, işletmeler arasında bilgilerin paylaşımı, iletişimin sürdürülmesi ile işlemlerinin yönetilmesidir. İşletmelerin karşılıklı ilişkilerini ve faaliyetlerini kapsamaktadır. E-ticaret uygulamalarının başarısı fiziksel zinciri, sanal zincir ile bütünleştirilebilmesidir. Bunun sonucunda da işletmelerin, sanal değer faaliyetlerinin olanakları artmaktadır.

E-ticaret, işletmelerin iş yapma yöntemlerinde çok önemli değişimlere neden olan bir yenilik olmuştur. Günümüz dünyasında işletmeler için bir alternatif olmaktan, işletmelerin faaliyetlerini sürdürebilmek için bir zorunluluk olmaya doğru hızla ilerlemektedir. E- ticaret, pazarların sınırları ortadan kaldırmakta ve pazar - müşteri bütünleşmesini sağlamaktadır. İşletmelerin, elektronik çağa uyum sağlamaları için tedarik zincirinin yeniden yapılandırılmasında E-ticaretin önemli desteği olmuştur. E-ticaret ile birlikte, aracıların sayısında önemli azalmaların olmuştur ve işletmelerle müşterilerin direkt olarak iletişime geçebilmesi sağlanmıştır.

Tedarik zincirinin yönetimi, son yıllarda, işletmeler ve pazar için çok önemli bir konu olmuştur. Tedarik zincirinin etkin olarak yayılması işletmelerin rekabet sağlamalarında önemli fırsatlar sağlamaktadır. Bu durumda işletme – müşteri ilişkisine ayrı bir boyut kazandırmaktadır. Teknolojide meydana gelen gelişmeler, ekonomide ve pazarlarda meydana gelen değişimler, işletmelerin tedarik zincirlerinin yönetilmesinde bilginin önemini artırmıştır. Tedarik zincirinin üyeleri arasında bilgi paylaşımında E-ticaretin önemli bir desteği olmaktadır.

 

Özgün İçerik: Enes Eren